Inspiracja
Nie wiem jak zacząć. Temat jest mi bardzo bliski – ekonomia daru (ang. gift economy). Marzy mi się, żeby nasze życie społeczne było zorganizowane wokół zaspokajania potrzeb wszystkich obywateli, żebyśmy wspólnie dzielili dostatek i ryzyko. Kilka lat temu zostałam zaproszona przez Miki Kashtan, praktyczną wizjonerkę dążącą do świata, który działa dla wszystkich, do zorganizowania warsztatów w duchu ekonomii daru. Wiedziałam, że Miki zaczerpnęła tę ideę m.in. od Dominica Bartera, twórcy Kręgów Naprawczych.
Co to oznaczało w praktyce na warsztatach, które współorganizuję? Uczestnicy zostali poproszeni o wpłacenie zaliczki przy rejestracji, natomiast nie byli proszeni o wpłacenie całej kwoty przed warsztatami. Dopiero w trakcie warsztatów podzieliliśmy się z uczestnikami informacją o kosztach zorganizowania warsztatów oraz potrzebach trenerów i organizatorów. A potem zaprosiliśmy każdego do dania mniejszej z dwóch kwot:
:: ile chciał(a)byś przekazać?
:: ile możesz przekazać?
Intencja
Stoją za tym dwie intencje. Pierwsza – uczynić warsztaty dostępne niezależnie od zasobów finansowych. Druga – zaprosić uczestników do dawania i wspierania organizatorów i trenerów w możliwościach zaspokajania ich potrzeb, a nie płacenia za usługę. Niezmiennie zachwyca mnie zróżnicowanie kwot, które otrzymujemy. Niemal zawsze są osoby, które nie dają żadnych pieniędzy. Ostatnio kwoty wahały się od 5 do 4400 dolarów.
Działanie
Drugi krok polega na podzieleniu kwoty, która pozostała po pokryciu kosztów. W tym celu w gronie osób, które organizowały warsztaty, siadamy w kręgu i dzielimy się informacjami jak się mamy, jeżeli chodzi o naszą sytuację finansową. Zadajemy sobie różne pytania. Jaka kwota pozwoli ci kontynuować pracę w tym projekcie? Jaka kwota pozwoli ci zaspokoić twoje podstawowe potrzeby? A jaka – pozwoli ci się rozwijać? A potem dzielimy się pieniędzmi wpisując na karteczkach, jaką kwotę chcemy wziąć dla siebie, a jakie kwoty chcemy dać innym. Przesuwamy pieniądze między sobą, aż nikt nie chce już wykonać żadnego ruchu.
Ten sposób jest bardzo odmienny od wielu społecznych przekonań na temat pieniędzy i zarabiania. Wymaga zaufania, że uczestnicy chcą wspierać finansowo organizatorów i prowadzących. Wymaga również zaufania pomiędzy osobami, które zorganizowały warsztaty, żeby podzielić się informacją o sytuacji finansowej, a potem odwagi dawania i przyjmowania pieniędzy, gdy to nie wynika z żadnych formalnych umów, a tylko ze wzajemnej troski. Za pierwszym razem wiele osób doświadcza wstydu w trakcie dzielenia się pieniędzmi. W pierwszym kręgu, w którym uczestniczyłam, byłam przytłoczona emocjami, głównie wstydem właśnie. Teraz już nie umiem sobie wyobrazić, że dzielę się inaczej pieniędzmi w projektach, których jestem częścią. A w wielu z nich w podobny sposób proszę o pieniądze.
Jak to się odnosi do obecnej sytuacji?
Rozmawiałyśmy o tym w zespole Strefy Porozumienia i widzimy, że epidemia pokazuje nam bardzo namacalnie, że jesteśmy od siebie nawzajem zależni. W NVC nazywamy to współzależnością bądź współpołączeniem, która jest czymś innym niż niezależność i zależność. Jest połączeniem tych dwóch. Jesteśmy autonomiczni i wolni, a jednocześnie to, co robimy lub nie robimy ma wpływ na innych i odwrotnie – to, co inni teraz robią lub nie robią ma na nas wpływ.
Z powodu pandemii i ogłoszonych obostrzeń, część z nas ma poczucie bezpieczeństwa finansowego, bo zachowała swoje źródła dochodów lub ktoś z bliskich je zachował, część z nas straciła wszystkie lub dużą część źródeł dochodów, a do części z nas właśnie dzięki tej sytuacji przychodzi więcej pieniędzy. Jest dla nas w Strefie Porozumienia jasne, że nadal chcemy oferować to, co umiemy najlepiej, jednocześnie dbając o to, żeby było to dostępne niezależnie od zasobów finansowych oraz o nasze potrzeby. Dlatego wprost zapraszamy do ekonomii daru, gdzie możesz zdecydować co nam przekażesz. Mogą to być pieniądze, może być uśmiech, może być jakaś wykonana praca, a może to być słowo dziękuje. Wszystko to dzieje się w rozmowie i kontakcie między tym, kto oferuje, a tym, kto otrzymuje.
Magda Barańska
w imieniu zespołu Strefy Porozumienia
Dla inspiracji dwa artykuły napisane przez naszą koleżankę i trenerkę NVC Martę Kułagę
Ekonomia daru Leance
O bananach, saksofonie i pieniądzach w świecie żyrafy
STREFA POROZUMIENIA 